تغییرات اقلیمی به عنوان یکی از مهم‌ترین چالش‌های قرن 21، تأثیرات عمیق و گسترده‌ای بر محیط زیست و منابع طبیعی جهان دارد. یکی از مهم‌ترین پیامدهای این تغییرات، کاهش منابع آب شرب در بسیاری از نقاط جهان است. افزایش دمای زمین، تغییر در الگوهای بارندگی و ذوب یخچال‌های طبیعی، همگی به کاهش دسترسی به آب‌های سطحی و زیرزمینی منجر شده‌اند. با توجه به وجود رابطه مستقیم تغییرات اقلیمی و منابع آب با گرم شدن زمین و افزایش دمای جو، میزان تبخیر از سطح دریاها، دریاچه‌ها و رودخانه‌ها افزایش یافته است. این پدیده باعث کاهش حجم آب‌های سطحی و زیرزمینی شده است. و از طرفی الگوهای بارندگی نیز تغییر کرده اند. مناطقی که قبلاً بارش‌های منظم داشتند، اکنون با خشکسالی‌های طولانی مواجه شده‌اند و مناطقی که سابقاً با بارش‌های اندک روبه‌رو بودند، ممکن است به طور ناگهانی با باران‌های سنگین و سیل‌های ناگهانی دست‌و‌پنجه نرم کنند.این تغییرات نه تنها باعث کاهش دسترسی به آب شرب شده، بلکه توانایی جوامع محلی برای مدیریت منابع آب را نیز با چالش مواجه کرده است.ذوب یخچال‌های طبیعی و کاهش منابع آب شیرین یکی دیگر از اثرات مهم تغییرات اقلیمی است. این یخچال‌ها که به عنوان منابع اصلی آب شیرین در بسیاری از نقاط جهان عمل می‌کنند، با سرعت بی‌سابقه‌ای در حال ذوب شدن هستند. .این پدیده به ویژه برای کشورهایی که به منابع آب حاصل از ذوب یخچال‌ها وابسته هستند، یک بحران جدی به‌شمار می‌آید. ذوب شدن یخچال‌ها نه تنها ذخایر آب شیرین را کاهش می‌دهد، بلکه در بسیاری از موارد به سیلاب‌های ناگهانی و خطرناک نیز منجر می‌شود.  و مورد بعدی خشکسالی است که به عنوان یکی از نتایج مستقیم تغییرات اقلیمی، تأثیرات مخربی بر منابع آب شرب دارد. در بسیاری از مناطق جهان، خشکسالی‌های طولانی مدت باعث کاهش سطح آب‌های زیرزمینی و خشک شدن چشمه‌ها، رودخانه‌ها و دریاچه‌ها شده است. راهکارهای مقابله با بحران آب در مواجهه با کاهش منابع آب شرب ناشی از تغییرات اقلیمی، شیرین‌سازی آب دریا، به‌کارگیری فناوری‌های نوین برای تصفیه و بازیافت آب، و استفاده از سامانه‌های هوشمند مدیریت منابع آب از جمله این راه‌حل‌ها هستند. علاوه بر این، ترویج فرهنگ صرفه‌جویی و مدیریت پایدار منابع آب نیز از دیگر اقدامات اساسی است که برای مقابله با بحران آب پیشنهاد میشود. مدیریت صحیح منابع آب و اتخاذ سیاست‌های سازگار با محیط زیست، تنها راه جلوگیری از بحران‌های بزرگتر در آینده خواهد بود.چرخه آب زمین ناپایدار شده است در رابطه با تأثیر تغییرات اقلیمی بر منابع آب، گرمای خورشید که هر سال احساس می‌شود شدیدتر می‌شود و دنیای ما را به گونه‌ای تغییر می‌دهد که دیگر نمی‌توان آن را نادیده گرفت. اخیراً شواهد حاکی از آن است که به دلیل تغییرات اقلیمی، چرخه آب زمین در حال از دست دادن تعادل است.و طبق بررسی های بعمل آمده رودخانه‌ها ،در سال 2023 به پایین‌ترین سطح خود در سی سال گذشته رسیدند.جهت مقابله با بحران آب از جمله اقدامات کلیدی میتوان به ادغام دانش سنتی با علم مدرن، و ترویج آموزش برای حفظ آب اشاره نمود . فناوری‌هایی مانند شیرین‌سازی آب و ذخیره‌سازی آب باران، راه‌حل‌های امیدوارکننده‌ای برای توزیع مجدد منابع آب هستند و همچنی با توجه به  افزایش دمای هوای و افزایش خشکی و همچنین وخامت اوضاع منابع آبی، ضروری است تدابیر فوری برای تضمین پایداری آب اتخاذ شود.

منا مسعودی

(کارشناس حفاظت و بهره برداری از رودخانه ها)