فرونشست زمین، یکی از خطرناک ترین ترین مخاطرات طبیعی قرن اخیر است که به دلیل تخلیه آبخوان های زیرزمینی، بصورت خاموش، حیات طبیعی، اقتصادی و اجتماعی سرزمین ایران را در ابعاد گسترده در معرض تهدید جدی قرار داده است. یکی از راهکارهای ارزان، ساده و مؤثر برای مقابله با فرونشست زمین، آبخیزداری و آبخوانداری است.آبخوان داری به مجموعه اقداماتی گفته می‌شود که با مهار و نفوذ سیلاب بر روی عرصه‌های آبخوان موجب احیا کمی و کیفی منابع آب و خاک ، تقلیل و حذف خسارت‌های مستقیم و غیرمستقیم می‌شود.اقدامی که در اسناد و قوانین جمهوری اسلامی نیز بدان تصریح شده ولی مورد بی توجهی قرار گرفته است، برای نمونه در ماده ۳۵ قانون برنامه ششم توسعه دولت مکلف به اجرای طرح‌های آبخیزداری و آبخوانداری شده است، یا در اسناد بالادستی مانند بند ۹ سیاستهای کلی محیط زیست به اجرای عملیات آبخوانداری و آبخیزداری به منظور تعادل بخشی و حفاظت از آب‌های زیرزمینی تاکید شده است. تقویت سفره‌های آب زیرزمینی با عملیات آبخیزداری و آبخوانداری یکی از اقدامات موفق در کشورهای مختلف دنیا است برای نمونه در دشت توکیو کشور ژاپن با اقداماتی از جمله کنترل مصرف منابع آب زیرزمینی و تزریق مصنوعی آب به آبخوان‌ها با اجرای آبخیزداری فرونشست به صفر رسیده است. همچنین در شانگهای و تیانجین چین نیز با استفاده از آبخیزداری فرونشست زمین متوقف شده است،همچنین بسیاری از کشورهای دیگر دنیا مانند آمریکا، انگلیس، کانادا و... آبخیزداری و تغذیه مصنوعی آبخوان‌ها را به عنوان راهکار مقابله با فرونشست در پیش گرفته اند.با توسعه شهرنشینی و گسترش شهرها به سمت سازندهای نفوذپذیر، تغذیه طبیعی دشت ها به شدت تحت تاثیر قرار گرفته است. بسیاری از مناطق شهری به ویژه در نزدیکی مخروط افکنه ها ، با کاهش نفوذ سیلاب ها و همچنین محدود شدن جایگاه های طبیعی برای تغذیه آب معضلات جدی مواجه شده اند. این تغییرات به کاهش سطح آب های زیرزمینی و تنش های آبی منجر گردیده است. استفاده غیر اصولی از آب های سطحی به یکی دیگر از علل این گرایش تبدیل شده است. با برداشت بیش از حد از منابع آب، ذخیره سازی سطحی آب های طبیعی مختل می شود و این مسئله از انتقال آب به دشت ها جلوگیری می کند. عدم توجه به چرخه طبیعی آب و روش های نادرست مدیریت منابع آبی باعث نقص در تغذیه طبیعی شده و به بحران هایی جدی منجر می گردد.بهره برداری بی رویه از مخازن آب زیرزمینی و روی آوردن به احداث چاه های عمیق و نیمه عمیق در مناطق خشک و نیمه خشک جهان و گسترش روزافزون آنها موجب تغییرات شدیدی در نظام بهره برداری از منابع آب شده است. این موضوع منجر به خسارات گوناگونی مانند پایین رفتن سطح آب زیرزمینی، خالی شدن بخش هایی از مخازن آبی، منفی شدن بیلان آب دشت ها، کاهش آبدهی چاه ها، نشست زمین، تهاجم جبهه های آب شور ساحلی و کاهش کیفیت آب زیرزمینی شده است.از طرف دیگر علاوه بر کمبود نزولات جوی، نزول بارش هایی با شدت نسبتا زیاد در مدت زمان بسیار کم از دیگر ویژگی های مناطق خشک و نیمه خشک است که منجر به وقوع سیلاب های شدید می شود. از آنجایی که این سیلاب ها معمولا در فصل مرطوب اتفاق می افتد، بدون استفاده از دسترس خارج و حتی موجب بروز خسارات جانی و مالی می شوند. از آنجا که ایران جزو مناطق خشک و نیمه خشک جهان محسوب می شود، وقوع جریان های سیلابی و افت شدید سطح آب زیرزمینی در بسیاری از آبخوان های کشور موجب شده است که مطالعه و اجرای طرح های تغذیه مصنوعی با استفاده از جریان های سیلابی و رودخانه های فصلی به خصوص در خلال دهه های اخیر بیش از پیش به عنوان یک چالش اساسی مورد توجه مدیران و برنامه ریزان آب کشور قرار گیرد. در واقع تغذیه مصنوعی به عنوان یک روش کلیدی برای مدیریت و بهبود منابع آبی، کاربردهای متنوعی دارد. این روش، به ویژه در مناطقی با منابع آبی محدود یا در حال خطر، مورد توجه قرار گرفته است ، بهبود کیفیت آب یکی از اهداف اصلی تغذیه مصنوعی در منابع آبی است. با تنظیم دما و پالایش باکتری ها در آب، امکان دستیابی به آب سالم تر و باکیفیت تر فراهم می شود. این عمل علاوه بر بهبود شرایط بهداشت عمومی، به حفظ اکوسیستم های آبی کمک می کند و در واقع این طرح ها در برنامه ریزی و استفاده بهینه از منابع آبی موجود و تعادل آبخوان ها از اولویت ویژه ای برخوردار هستند و می توان گفت مهمترین راهکار تعادل بخشی و جبران کسری تراز آب های زیرزمینی، اجرای آبخیزداری و آبخوانداری با اولویت تغذیه مصنوعی است که متاسفانه در سطح کلان مورد غفلت قرار گرفته است.اقدامات آبخیزداری و آبخوانداری با حفظ و پایداری آب در چرخه طبیعت، کوششی هماهنگ را در جهت کنترل تبعات تخلیه آبخوان ها و مهار فرونشست زمین دنبال می کنند. بدون تردیدآبخوانداری، بخشی از راهکار حل مسئله فرونشست زمین محسوب می شود. فرصت زیادی باقی نمانده است. شاید این آخرین فرصت باشد. بیاییم تا قابلیت احیای آبخوان ها باقی است گامی برداریم.اجرای طرح های تغذیه مصنوعی با هدف ایجاد وحفظ توسعه پایدار و کنترل و مهار سیلاب ها و ذخیره آب مازاد آنها، استفاده از پتانسیل مخازن زیرزمینی جهت ذخیره آب مازاد در فصل غیرزراعی، حفاظت کمی و کیفی از منابع آب زیرزمینی، به تعادل رساندن وضعیت هیدرولوژیکی آبخوان ها در دشت های با بیلان منفی، جلوگیری از هجوم آب شور در آبخوان های ساحلی، حذف آلودگی های میکروبی و باکتریولوژیک در اثر جذب و تبادل یونی در محیط های متخلخل، جلوگیری از پدیده فرونشست زمین و حفظ انرژی زمین گرمایی انجام می شود. در واقع تمامی اقداماتی که در کنترل و مهار این پدیده شوم تاثیرگذارند باید مورد توجه قرار گیرد. مسدود نمودن چاه های غیرمجاز، کنترل اضافه برداشت از آبخوان ها از طریق چاه های مجاز، نصب کنتورهای هوشمند و تشدید نظارت ها، مدیریت مصرف و ارتقای بهره وری آب، همه از عوامل مهار این پدیده خطرناک به شمار می روند.